Odra! Odcinek Milsko-Tarnawa i kolejny charakterystyczny dla tego rejonu schron bojowy. Zbliżony formą do prezentowanego już przeze mnie wcześniej Stand'u nr 664, ale posiadającego swój wyróżniający atrybut. Schron osłaniał ogniem jednego MG 08 pobliską, już dzisiaj nie istniejącą, przeprawę promową (nie ma już dzisiaj po niej ani śladu, widoczna jest ona jedynie na starych mapach). Przeprawa znajdowała się ok. 750 m , licząc od czoła schronu. Cechą charakterystyczną schronu nr 665 była masywna ściana oporowa, ulokowany po lewej stronie elewacji wejściowej. Jej zadaniem była osłona załogi opuszczającej lub wchodzącej ze schronu przed ogniem z przedpola.
Ulokowane po lewej wejście wraz z osłaniającą je masywną ścianą oporową. Warto zwrócić uwagę, że w płaszczyźnie ściany oporowej umieszczono czerpnię powietrza. Widoczne są także ślady po klamrowej stalowej drabince, prowadzącej na strop obiektu.
Schron - w przeciwieństwie do swych biernych sąsiadów (min. schronów nr 666, 667) - został wybudowany w pewnym oddaleniu od brzegu rzeki, gdyż dzieliło go od niej ok. 105 m. Schron został wzniesiony na krawędzi niewysokiej terasy. Mimo to jest dziś dosyć mocno zalany wodą. Taka lokalizacja z pewnością nastręczała trudności w kwestii kamuflażu. Z jednej strony załoga izby bojowej miała szeroki dobrze widoczny sektor ostrzału, nad którym bezwzględnie panowała, z drugiej strony schron był potencjalnie łatwy do wykrycia... Mimo tych problemów zastosowano w nim klasyczny pancerz, jakim była płyta stalowa 7P7. Płyta została umocowana w niszy, a jej płaszczyzna licowała z płaszczyzną elewacji. Brak tu żelbetowego płaszcza. Natomiast - zwiększając możliwości płyty - zadbano o żelbetowe przedpiersie.
Elewacja bojowa. Zdemontowanie płyty stalowej 7P7 odsłoniło przestrzeń niewielkiej izby bojowej. Wybuch jak widać uszkodził strop obiektu.
Do wnętrza schronu prowadziły dwa wejścia, oba zamykane drzwiami 14P7. W płaszczyźnie elewacji wejściowej odnajdziemy czerpnie powietrza. Pomiędzy otworami wejściowymi znajdował się charakterystyczny czop, kryjący w sobie przewód z kablem telefonicznym. Niestety większość stalowych elementów ściany wejściowej zostało zdemontowanych lub ukradzionych. Znikły pałąki na siatkę maskującą, wycięto klamry stalowych drabinek prowadzących na strop...
Blok wejściowy. W głębi wyjście ewakuacyjne. Po prawej trzy nisze: duże z zachowanymi drewnianymi półkami na broń, sprzęt saperski, mała na oświetlenie.
Wnętrze schronu, mimo iż jest on położony nieco wyżej, jest zalewane przez wodę. Jej poziom jest dosyć wysoki - zwykłe obuwie gumowe nie wystarczy - więc albo wodery, albo... zima. Od razu zastrzegam: zwiedzanie w ten sposób schronów niesie ze sobą duże ryzyko zimnej, nieprzyjemnej (?) i potencjalnie niebezpiecznej kąpieli! Podczas moich odwiedzin lód był gruby a temperatura powietrza dużo poniżej zera. Pozwoliło mi to na eksplorację wnętrz obiektu. Schron składał się z trzech pomieszczeń:
Izba wypoczynku. Na ścianach widoczne elementy grawitacyjnego systemu wentylacyjnego oraz przewód dymowy.
Bloku wejściowego - tu uchowały się nadproża oraz drewniane półki w niszach na km'y. Było to pomieszczenie o trzech funkcjach: magazynowej, śluzy gazowej, tu znajdowała się głowica kablowa. Izby załogi, gdzie odnajdziemy ślady po instalacji aż 15 prycz! Pomieszczenie to było w pełni wentylowane. Odnajdziemy tu zawory zamykające doprowadzenie powietrza, zamykające odprowadzenie powietrza oraz zamykające przewód dymowy. Grawitacyjny system wentylacji mógł być wspomagany przez filtrowentylator. Oczywiście (?) załoga mogła liczyć na telefon oraz ciepło bijące z prostego okopowego pieca, który niestety mógł być używany jedynie nocą (dym potencjalnie, za dnia, mógłby pomóc przeciwnikowi namierzyć i tak wyeksponowany schron). Skąd taka ilość prycz? Schron był miejscem ukrycia lub wypoczynku dla drużyny wypadowej, która walczyła w pobliskich umocnieniach ziemnych.
Izba bojowa. Zachowany fragment po płycie stalowej 7P7.
Trzecim pomieszczeniem była izba bojowa, w której główne uzbrojenie schronu, czyli ciężki karabin maszynowy MG 08 osłonięty był przez płytę stalową 7P7, po której uchował się ogryzek - płyta została wycięta palnikiem równo z płaszczyzną wzmacniającego ją przedpiersia. Pomieszczenie bojowe było również wentylowane. Tu także znajdował się telefon.
Gdzie nie gdzie wewnątrz widoczne są jeszcze napisy eksploatacyjne. Niestety schron, jako że stosunkowo łatwo dostępny, jest regularnie zaśmiecany, co szczególnie widać w bloku wejściowym...
Metryczka:
Schron bojowy dla km o ogniu czołowym z izbą dla jednej drużyny nr 665 (MG-Schartenstand mit Gruppe nr 665)
Elewacja bojowa. Wyraźnie widoczny odcisk po płycie stalowej 7P7. Jej usuwanie przez saperów skutkowało oderwaniem stropu.
Ulokowane po lewej wejście wraz z osłaniającą je masywną ścianą oporową. Warto zwrócić uwagę, że w płaszczyźnie ściany oporowej umieszczono czerpnię powietrza. Widoczne są także ślady po klamrowej stalowej drabince, prowadzącej na strop obiektu.
Ulokowane po lewej wejście wraz z osłaniającą je masywną ścianą oporową. Warto zwrócić uwagę, że w płaszczyźnie ściany oporowej umieszczono czerpnię powietrza. Widoczne są także ślady po klamrowej stalowej drabince, prowadzącej na strop obiektu.
Schron nr 665 widziany od przedpola. W wyniku wybuchu oraz erozji nasyp ziemny został nieco zniwelowany. Pierwotnie schron był lepiej zamaskowany.
Blok wejściowy. W głębi wyjście ewakuacyjne. Po prawej trzy nisze: duże z zachowanymi drewnianymi półkami na broń, sprzęt saperski, mała na oświetlenie.
Blok wejściowy. W głębi wyjście ewakuacyjne. Po prawej trzy nisze: duże z zachowanymi drewnianymi półkami na broń, sprzęt saperski, mała na oświetlenie.
Blok wejściowy. Po lewej nisze magazynowe i na oświetlenie. Po prawej przejście do izby załogi, zamykane stalowymi drzwiami dwudzielnymi.
Blok wejściowy. Po lewej nisze magazynowe i na oświetlenie. Po prawej przejście do izby załogi, zamykane stalowymi drzwiami dwudzielnymi.
W schronie do dziś są widoczne ślady rozpaczliwej walki... z powodzią z 1997r.... Naprzeciw naruszony wybuchem otwór strzelniczy stanowiska obrony wewnętrznej.
W schronie do dziś są widoczne ślady rozpaczliwej walki... z powodzią z 1997r.... Naprzeciw naruszony wybuchem otwór strzelniczy stanowiska obrony wewnętrznej.
Wejście ze schronu. Po lewej widoczne zachowane stalowe nadproże. Po prawej otwór strzelniczy stanowiska obrony wewnętrznej.
