Oder-Stellung: Odłamkoodporne ukrycie dla piechoty z otwartym stanowiskiem bojowym na stropie S. 4a

Szczegóły
Kategoria: Między wojnami
Odsłony: 2429
View Comments

Już jakiś czas temu prezentowałem Państwu unikalny obiekt znad Odry. To hybrydowe stanowisko łączyło w sobie funkcję prostego ukrycia dla piechoty oraz stanowiska bojowego. Ukazany przeze mnie Gruppenunterstand S. 4b był uzupełniony przez stanowisko 4a, któremu przyjrzymy się dzisiaj. Oba obiekty były identyczne, z tym że 4a było odbiciem lustrzanym 4b. Prezentowany schron wydaje się ciekawszy, ponieważ zachował się w lepszym stanie. Owszem utracił lekkie stalowe drzwi dwudzielne, natomiast zachowały się w nim inne elementy, na które warto zwrócić uwagę.

Strop obiektu. Od strony przedpola osadzono w nim teowniki. W ich powierzchni widoczne są otwory. U ich podstawy widoczne są również zagięte stalowe pręty. Wszystkie te elementy mogły służyć montażowi płyty stalowej.

Pierwszym z nich, chyba najważniejszym, są stalowe teowniki osadzone pionowo w stropie ukrycia od stroony przedpola. Opisywany Gruppenunterstand pełnił rolę otwartego stanowiska bojowego. Załoga obsługująca km mogła liczyć na osłonę w postaci niezidentyfikowanej stalowej płyty, która była przytwierdzona właśnie do owych teowników. W stanowisku 4a łupem złomiarzy padł tylko jeden z nich. W powierzchni listwy każdego z nich widoczny jest otwór, który prawdopodobnie służył montażowi płyty stalowej.

Kolejnym elementem jest odsłonięty stalowy przewód: jego wlot znajduje się wewnątrz schronu, zaś jego wylot na powierzchni stropu. Tu postawić można dwie hipotezy. Mógł on służyć wyprowadzeniu kabla telefonicznego na otwarte stanowisko bojowe lub jako rura głosowa służyć komunikacji z żołnierzami przebywającymi wewnątrz ukrycia.

Elewacja boczna. Zyskała formę trzech stopni, które miały ułatwić dostanie się na strop załodze. Prócz stopni dostanie się na strop ułatwić miały klamry tworzące drabinkę lub uchwyty.

Wreszcie trzecim elementem są stalowe klamry tworzące drabinkę oraz uchwyty ułatwiające dostanie się na strop lub na otwarte stanowisko bojowe.
Ostatnim elementem, którego nie można było zaobserwować w bliźniaczym 4b, to zabezpieczenie przed zalaniem. Ukrycie 4a zostało wzniesione wewnątrz żelbetowej wanny. Trudno powiedzieć, czy użyto tu również ścianki Larsena, choć kształt wanny może to sugerować...

Śluza gazoszczelna. Składała się z kurtyny gazoszczelnej, której stalowy kołnierz okala otwór wejściowy oraz zewnętrznych lekkich stalowych drzwi dwudzielnych.

Wnętrze ukrycia S. 4a było identyczne jak bliźniaczego S. 4b. Aż trudno uwierzyć, że miejsce mogłaby znaleźć tu drużyna piechoty, czyli dwunastu żołnierzy oraz załoga obsługująca km... Wnętrze schronu to niespełna 6 m2! Żadnych wygód! Ukrycie dawało ułudę gazoszczelności. Wyposażone było w kurtynę gazoszczelną. W ukryciu S. 4a zachował się stalowy kołnierz oraz zaczepy, na których była montowana (patrz zdjęcia). Kurtyna wraz z dwudzielnymi stalowymi drzwiami stanowiła coś w rodzaju śluzy gazoszczelnej. O jej skuteczności trudno orzec. Natomiast nie chciałbym znaleźć się w skórze żołnierza, któremu przyszłoby ją sprawdzić... Przy tym schron nie zapewniał obiegu powietrza - brakuje jakiegokolwiek systemu wentylacyjnego. Ponadto obiekt nie był ogrzewany. Z udogodnień, na które mogli liczyć żołnierze można wyliczyć jedynie telefon! W wnętrzu do dziś można odnaleźć resztki kabla telefonicznego. Oznacza to, że na wyposażeniu Gruppenunterstand'a znajdowała się głowica kablowa.

Zaczep, na którym montowano kurtynę gazoszczelną.

Grzechem byłoby nie wspomnieć o samej konstrukcji schronu. Jego projekt oparty był o stelaż wykonany z odpowiednio giętej blachy falistej typu "H", zwanej również "Heinrich". Do budowy omawianego schronu wykorzystano cztery segmenty blachy falistej.

Tak jak i schron S. 4b, tak i 4a zasługuje na lepszą przyszłość: opiekę, konserwację i zabezpieczenie przed dalszą dewastacją!

Za pomoc w powstaniu tego postu bardzo dziękuję Dariusz Pstuś/4 Historie - autorowi artykułu "Der friedensmäßige Oderausbau im Bereich der Festungskommandantur Küstrin in den Jahren von 1931 bis 1933" zawartego w niemieckim czasopiśmie Fortifikation, nr 31/2017.

Metryczka:

Odłamkoodporne ukrycie dla piechoty z otwartym stanowiskiem bojowym na stropie S. 4a
(Gruppenunterstand aus Beton S. 4a)
Umocnienia: Pozycja Odry (Oder-Stellung)
Odcinek: Przybrzeg (Fürstenberg)*
Pancerze: 1x lekkie drzwi stalowe dwudzielne
Uzbrojenie: 1x MG 08
Odporność: odłamkoodporny
Rok budowy: 1931

Galeria:

*Prezentowany obiekt w mojej opinii jest unikatem. Stąd nie podaję jego dokładnej lokalizacji i PROSZĘ TEGO NIE CZYNIĆ W KOMENTARZACH. Komentarze takie będą przeze mnie usuwane.

===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================