Łuk Forteczny Odry-Warty! Dziś nawiedzimy jego tzw. południowy odcinek i Panzerwerk o numerze 589. Obiekt często pomijany (?) ze względu, że nie tak daleko od niego znajduje się słynny Pz. W. (nomen omen) 598. Swoją drogą: tak duże różnice w numeracji pomiędzy sąsiadującymi ze sobą B-Werk'ami ukazują jak dziurawy (czytaj nieukończony) był FF O-W-B! B-Werk ten nie miał po wojnie wiele szczęścia: by pozyskać stal saperzy dosłownie rozłupali go na dwie części, z czego jedna przypomina dziś forteczne puzzle! Druga natomiast... zachowała się w dostatecznym stanie. Warto obejść cały obiekt dookoła. Elewacja wejściowa zachowała się tylko w części. Strop schronu w wielu miejscach został przeniesiony lub... rozniesiony, a tu i ówdzie ujawniły się dylatacje. Można się również natknąć na pozostałości ciekawych...

Widok na najmniej zniszczoną część Panzerwerk'a.

Pancerzy! Pozostaniemy na pograniczu zewnętrznej i wewnętrznej części Panzerwerk'a, ponieważ teraz przyjrzymy się pancerzom tego obiektu. B-Werk został mocno zniszczony. Mimo że w wydobywaniu pancerzy posłużono się palnikami gazowymi, to w przeciwieństwie do wielu sąsiednich schronów odcinka południowego, gdzie bryły obiektów nie ucierpiały radykalnie, w Pz. W. 589 użyto silnych ładunków wybuchowych. Tak daleko idące działania odbiły się mocno na pancerzach. Mimo to penetrując schron możemy natknąć się na kilka ich pozostałości. Najbardziej efektownym punktem Pz. W. 589 jest "ogryzek" po kopule 424P01. Pozyskując stal uczyniono z pozostałości tego pancerza swoisty przekrój. Można tu prześledzić dokładnie jego grubość i w części narażonej na ostrzał, i w części ukrytej pierwotnie pod płaszczem żelbetu. Można też obejrzeć podstawę kopuły oraz to jak został on osadzony. Poza tym nie trudno odnaleźć inne pancerze: ogromny stalowy "ring", czyli 20P7. Pociętą kopułę obserwatora piechoty 23P8. Zdekompletowane stalowe tarcze ze strzelnicą broni ręcznej 48P8. Warto zajrzeć również do pomieszczenia dla miotacza płomieni - znajdziemy tu jego pozostałości! Co ciekawe, ale i dramatyczne, po płycie stalowej 7P7 oraz kopule 2P7 nie został nawet ślad...

Kopuła pancerna moździerza maszynowego M 19 typu 424P01.

Spenetrujmy wnętrza schronu! Wydawałoby się, że B-Werk jest tak zniszczony, że nie ma co tu oglądać. Ba! Swego czasu zetknąłem się z opinią, że rzeczywiście tak jest i nie ma nawet gdzie wejść... Gdy byłem tam pierwszy raz wiele lat temu powodowany taką opinią nawet nie szukałem wejścia do środka... Ale to było dawno! Można powiedzieć, że granicą jest tu oś, którą wyznacza linia poprowadzona od wejścia ulokowanego po prawej stronie do izby obserwatora: pomieszczenia na lewo od niej przetrwały w dostatecznym stanie. Wszystko co na prawo od niej - jest obecnie w strzępach... Z kilkunastu zachowanych pomieszczeń warto odwiedzić umywalnie i WC, przetrwały tam częściowo toalety oraz umywalki. Na ścianach cały czas można obejrzeć płytki ceramiczne. Te ostatnie zachowały się również w bloku wejściowym w niszy degazacyjnej oraz pomieszczeniu opatrunkowym. Warto zapuścić się do maszynowni, gdzie oko przyciąga np. pozostałość po osprzęcie studni głębinowej. Palnikom oparł się również częściowo zbiornik na wodę. Eksploracja Pz. W. 589 z pewnością da wiele satysfakcji! UWAGA: schron eksplorujesz na własną odpowiedzialność! Przemieszczanie się w obrębie działki fortecznej, jak i po samym obiekcie jest bardzo niebezpieczne!

Metryczka:

Umocnienia: Festungsfront Oder-Warthe-Bogen ("MRU")
Pancerze: 1x 2P7, 1x 7P7, 2x 14P7, 1x 20P7, 1x 23P8, 2x 48P8, 1x 57P8, 1x 420P9, 1x 424P01
Uzbrojenie: 2x MG 08, 2x MG 34, 1x moździerz M 19, 1x miotacz ognia FN
Odporność: B alt
Rok budowy: 1939 (1937?)*

Galeria:

*Za info dziękuję Dariusz Pstuś/4 Historie