Każdy zniszczony i/lub ograbiony obiekt budzi smutek i złość. Są też takie, które budzą szczególny żal. Do takich "nieodżałowanych" schronów należy z pewnością Stand nr 656 z odcinka Oderstellung rozciągającego się pomiędzy Tarnawą a Milskiem... Wśród schronów wchodzących w skład całej linii był to obiekt wyjątkowy. Znajdował się w tyłowej linii, przebiegającej po cięciwie i łączącej miejscowości Milsko i Tarnawa. Stand został wkomponowany w strome zbocze płaskowyżu górującego nad doliną rzeki.
Schron był nietypową konstrukcją i to taką, w której zastosowano pancerną kopułę. Warto zaznaczyć, że takie rozwiązanie stosowano na całej pozycji Odry niezwykle rzadko. Schrony z takim pancerzem nad Odrą można zliczyć na palcach jednej ręki! Działania saperów w latach 50. XX w. w znacznym stopniu zrujnowały schron: strop został oderwany i rozczłonkowany, a jego fragmenty skutecznie zasypały wnętrze. Reszty zniszczeń dokonała natura: zbocze porośnięte jest liściastym lasem i obiekt zasypywany jest kolejnymi warstwami listowia. Ponadto schron zasypywany jest ziemią erodowanego zbocza. Aczkolwiek sylwetka schronu raz rozkład pomieszczeń jest nadal dość czytelna.
Obiekt składał się z czterech pomieszczeń. Do wnętrza schronu prowadziło tylko jedno wejście, zamykane stalowymi drzwiami typu 14P7. Otwór wejściowy przestrzeliwało stanowisko obrony wewnętrznej. W przedsionku zaplanowano niszę magazynową oraz wyjście ewakuacyjne. Największym pomieszczeniem i, wydaje się, najlepiej zachowanym, była izba załogi. Prawdopodobnie zamontowano tu sześć prycz. Zapewne pomieszczenie to było wentylowane. Wielce też prawdopodobne, że zamontowano tu filtrowentylator. Izba była pewnie również wyposażona w telefon oraz piec. Jednak słaby stan zachowania elewacji nie pozwalał na jednoznaczne potwierdzenie tych faktów. Pomiędzy izbą załogi a pomieszczeniem bojowym projektanci zaplanowali krótki korytarz oraz pośrednią śluzę gazową. Od strony izby załogi zamykały ją drzwi gazoszczelne, natomiast od strony izby bojowej stalowe drzwi dwudzielne. Co sprawiało, że Stand 656 był wyjątkowy, jaki wreszcie był jego dramat i tragedia?
Mimo ogromnych zniszczeń, których stopień mogliśmy już ocenić, schron zachowywał w sobie prawdziwą perłę. Zachowała się w nim kopuła 3aP7! Niestety, czego wojna i saperzy nie zniszczyli, tego dokonali złomiarze. W 2004 r. pancerz został sprawnie wycięty i zezłomowany prze grupę, nie bójmy się tego określenia, przestępców (wiem, że jest to dość literackie określenie). Pod względem konstrukcji był to pancerz podobny do kopuły 2P7. Wersja 3aP7 posiadała dwie strzelnice oraz była ponad dwukrotnie lżejsza. Do dziś zachodzę w głowę jak udało się ją wyciąć i przetransportować na złom, do obiektu bowiem nie prowadzi żadna przejezdna droga, a od przysiółka Mielno dzieli ją kilkaset metrów...
Za garść cennych informacji na temat schronu dziękuję p. Krzysztofowi Motylowi!
Dane techniczne - kopuła 3aP7:
Ciężar całkowity [t]:
16
Grubość w miejscu narażonym na ostrzał [mm]:
125
Wysokość [mm]:
1695
Średnica wewnętrzna [mm]:
2700
Metryczka:
Schron bojowy z 2-strzelnicową kopułą pancerną dla km z izbą pogotowia nr 656 (Zweischartenturm nr 656)
Elewacja wejściowa: by ją obejrzeć należy wczołgać się pod spory fragment stropu...
Izba pogotowia. Naprzeciw widoczny ślad po wyrwanej tarczy ze strzelnicą karabinową, której ogień przestrzeliwał jedno z wejść do schronu. Na ścianach po prawej widoczne ślady po montażu prycz.
Izba pogotowia. Naprzeciw widoczny ślad po wyrwanej tarczy ze strzelnicą karabinową, której ogień przestrzeliwał jedno z wejść do schronu. Na ścianach po prawej widoczne ślady po montażu prycz.
Izba pogotowia... Naprzeciw widoczna nisza oświetleniowa. W prawym skraju zdjęcia zamknięcie systemu wentylacyjnego lub dymowego.
Próba krótkiej charakterystyki Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty jest zadaniem karkołomnym. Jeśli miałbym zawrzeć ją w dwóch słowach, odniósłbym się ...
Dziś coś dla wałomaniaków! ? Oczywiście tych penetrujących zakamarki Pomorza Zachodniego Nasze kroki chciałbym skierować ku odwiedzanemu już przez na...
Jak każda bateria artyleryjska, tak i 17. BAS potrzebowała oczu. Zazwyczaj Baterie Artylerii Stałej otrzymywały dwa stanowiska obserwacyjne. Podstawow...
Mogę dość prowokacyjnie ;) napisać, że żal mi odchodzącej zimy. Dlaczego? Otóż budząca się wiosną do życia roślinność już niedługo skutecznie utrudni ...
Obiekt, który dzisiaj obejrzymy, jest pod kilkoma względami "naj"! Było to najdalej na południe położone dzieło Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty, da...
Jesteś zainteresowany współpracą? Masz pomysł na artykuł lub wykonałeś piękne zdjęcia, którymi chciałbyś się podzielić? Chcesz aby ktoś profesjonalnie...
Z tęsknotą spoglądam w stronę Odry! ? Liści na drzewach coraz mniej, chaszcze usychają... Czekać pierwszych przymrozków... I słońca: chłodnego i niena...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE oraz PORTAL FORTECZNY przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem w...
Gdy wybieracie się w teren - szykujcie się na niespodzianki! Oczywiście w pozytywnym tego słowa znaczeniu. I mnie, w styczniu 2021 roku, takie intrygu...
Jestem wprost zafascynowany okolicą Strzalin! Okazała się ona swoistą "Wyspą doktora Moreau" niemieckiej fortyfikacji. Znajdziemy tu klika wczesnych k...
Odcinek pomiędzy Tucznem a Wałczem miał szczególną wagę dla niemieckiej obrony Pomorza*. Podkreśla to m.in. pismo Ministerstwa Obrony Rzeszy, którego ...
Przepiękny obiekt!* Pojawił się na tapecie na październik br., więc warto by choć trochę poznać go lepiej! Jest to prawdziwy rarytas, bo jeśli dobrze ...
Ru. 9 to niewielki obiekt o odporności w kat. "C". Zadanie jakie przed nim stało było podobne do roli jaką spełniał jego sąsiad o sygnaturze Ru. 10 - ...
Przybywamy nad Wartę. Aczkolwiek nie dla Pozycji Noteckiej, czy Pomorskiej, ale by poznać jedne z nielicznych obiektów stałych Pozycji Trzcielskiej/gr...
Odcinek Lasu Rutwickiego. Obiekt Strau. N. 9 w znacznym stopniu został uszkodzony, cokolwiek dzięki ułożeniu wysadzonego stropu tworzy malowniczą ruin...
Już na początku przyznam, że dotarcie do prezentowanego Gruppenunterstand'a wiązało się z ogromnym wysiłkiem fizycznym! Schron ulokowany został na Bas...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE oraz PORTAL FORTECZNY przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem w...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE oraz PORTAL FORTECZNY przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem w...
This website uses cookies to manage authentication, navigation, and other functions. By using our website, you agree that we can place these types of cookies on your device.